ข้อมูลจาก geology.com และ wikipedia
หลายคนเคยตั้งคำถามเกี่ยวกับสึนามิว่า สามารถเกิดได้สูงสุดแค่ไหน และในประวัติศาสตร์โลกเคยบันทึกความสูงของสึนามิมากที่สุดระดับใด เราลองมาหาคำตอบกันครับ
สึนามิที่มีความสูงมากที่สุดในโลกที่เคยมีการบันทึกไว้ เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 9 ก.ค. 1958 ที่อ่าว Lituya รัฐ Alaska ของสหรัฐอเมริกา
ตำแหน่งของอ่าว Lituya และระดับความรุนแรงถึง XI Mercalli scale หรือขนาด 7.7 ริกเตอร์
ได้มีการบันทึกความสูงของคลื่นสึนามิครั้งนี้ว่าสูงถึง 1,720 ฟุต หรือ 524 ม. ซึ่งวัดจากระดับของต้นไม้ที่ถูกทำลายตามแนวขอบของอ่าว Lituya สาเหตุของสึนามิครั้งนี้เกิดจากหินบริเวณสุดอ่าวมีการถล่มหลังจากเกิดแผ่นดินไหวตามแนวรอยเลื่อน Fairweather
จากภาพจะเห็นลักษณะทางภูมิประเทศของอ่าว Lituya และเห็นแนวพท.สีแดงทางมุมขวาบนซึ่งเกิดหินถล่มลงอ่าวและเกิดสึนามิตามมาในแนวจากขวาไปทางซ้าย เส้นสีเหลืองคือแนวขอบอ่าว Lituya ซึ่งถูกคลื่นทำลาย ภูมิประเทศบริเวณนั้นเป็นภูเขาสูงขนาบทั้งสองฝั่ง
ภาพถ่ายอ่าว Lituya 1สัปดาห์หลังเกิดสึนามิ จะเห็นด้านในของอ่าวยังมีรอยจากหินถล่มและแนวสีเทาอ่อนซึ่งเป็นแนวกวาดของสึนามิออกมา
ภาพถ่ายด้านข้างอีกภาพแสดงแนวทำลายของสึนามิตามแนวของอ่าว Lituya
อย่างไรก็ตามสึนามิที่เกิดถือว่าเป็นสึนามิเฉพาะที่ซึ่งเกิดจากลักษณะภูมิประเทศที่เสี่ยงอยู่แล้ว ไม่ได้มีผลกระทบในบริเวณกว้างเหมือนที่เกิดจากแผ่นดินไหวกลางมหาสมุทรหรือภูเขาไฟหรือหินถล่มกลางมหาสมุทร แต่ก็มีเรือที่จอดอยู่ในอ่าว 3 ลำเสียหายและมีผู้สูญหาย 2 คน ซึ่งโมเดลอ่าว Lituya จะถูกนำมาศึกษาเพิ่มเติมถึงโอกาสเกิดสึนามิในครั้งต่อๆไป
อย่างไรก็ตาม สึนามิที่อ่าว Lituya เป็นเพียงครั้งที่สูงที่สุดในประวัติศาสตร์มนุษย์ หากเรามองย้อนกลับไปในอดีต โลกเราเคยเผชิญหลายเหตุการณ์ที่เคยสร้างสึนามิที่ใหญ่กว่านี้หลายเท่ามาแล้ว ซึ่งมีการบัญญัติคำว่า megatsunami หรือ iminami (斎波?, “purification wave” ในภาษาญี่ปุ่น ดังเหตุการณ์ต่อไปนี้
* 65 ล้านปีก่อน เกิดอุกาบาตพุ่งชนโลกที่คาบสมุทรยูคาตันในประเทศเมกซิโกปัจจุบัน ก่อให้เกิด Megatsunami สูงถึง 3 กม. ซึ่งสามารถจมเกาะมาดากาสการ์ได้มีการเปรียบเทียบความรุนแรงว่าสูงถึงแผ่นดินไหวขนาด 12 ริกเตอร์
*เมื่อ 35 ล้านปีก่อนที่อ่าว Chesapeake มีอุกาบาตพุ่งชนและเกิด megatsunami ตามมา
*ท่ี Seton portage บริติชโคลัมเบีย แคนาดา เกิด megatsunami น้ำจืดซึ่งเกิดจากการถล่มของแนวเขา Cayoosh และเกิดเป็นทะเลสาบขนาดใหญ่ตามมา
*ประมาณ 8,000 ปีก่อน เกิดดินถล่มจากการระเบิดของภูเขาไฟ Etna ในอิตาลีก่อให้เกิด megatsunami ไปทั่วทะเลเมดิเตอร์เรเนียนทั้งสามฝั่งทวีป
*เมื่อ 7,000 เกิดดินถล่มที่เรียกว่า Storegga slide ที่สแกนดิเนเวีย ส่งผลให้เกิด megatsunami ในแถบทะเลเหนือและทะเลนอร์วีเจียน
* ประมาณ6,000 ปีก่อน เกิดดินถล่มที่เกาะ Reunion ทางตะวันออกของเกาะมาดากัสการ์ อาจเกิด megatsunami ตามมาได้
*นอกจากนี้ในแถบหมู่เกาะฮาวายยังเคยเกิดการระเบิดของภูเขาไฟหลายครั้งในช่วงหลายล้านปีที่ผ่านมาและเกิดการถล่มของเกาะหลังจากการระเบิดซึ่งอาจก่อให้เกิด megatsunami หลายครั้ง
พื้นที่ในอนาคตที่มีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิด megatsunami
รัฐบริติชโคลัมเบียในแคนาดา นักธรณีพบความไม่เสถียรที่ผิวหน้าภูเขา Breakenridge ทางปลายด้านเหนือของ fjord ในทะเลสาบ Harrison ซึ่งหากถล่มลงมาอาจเกิด megatsunami น้ำจืดเมือง Harrison Hot Spring ได้
เกาะ Canary ในมหาสมุทรแอตแลนติคนอกชายฝั่งสเปน นักธรณีวิทยาคาดการณ์ว่าอาจจะเกิดการระเบิดของภูเขาไฟ Cumbre Vieja บนเกาะ La Palma จากการประเมินมวลของภูเขาไฟเบื้องต้นคาดว่าหากเกิดการระเบิดใหญ่และตัวเกาะถล่มลงมหาสมุทรแอตแลนติคอาจเกิดสึนามิที่จุดถล่มได้สูงถึง 1กม. หรือเกิดสึนามิสูงถึง 50ม.เมื่อพัดเข้าสู่ทะเลแคริบเบียนและชายฝั่งตะวันออกของสหรัฐฯ
หมู่เกาะฮาวาย จากที่ได้กล่าวไปข้างต้นแล้วว่าหมู่เกาะฮาวายเต็มไปด้วยภูเขาไฟที่ยังมีการประทุอยู่เรื่อยๆ มีการคาดการณ์ว่าหากเกิดการระเบิดของภูเขาไฟ Kilauea และ Mauna Loa จนเกิดการถล่มของภูเขาไฟลงมา อาจเกิดสึนามิที่สูงถึง 1 กม.ได้เช่นกัน
หมู่เกาะ Cape Verde บริเวณเชิงผาด้านข้างของภูเขาไฟหลายแห่งสามารถเกิดแผ่นดินถล่มลงทะเลและเกิด megatsunami ตามมาได้เช่นกัน